Monica Vitti, een terugblik…

In een klein kamertje, wat weggestopt in het parcours dat in de zomer van 2013 door de zalen van de Brusselse Bozar leidde langs de majestueuze beelden van meester Michelangelo. Daar verraste je me. Opnieuw.

Dat was niet voor het eerst en zal niet voor het laatst zijn, ook niet na het lang verwachte nieuws. Je belandde op m’n netvlies via een van de meest verrukkelijk deprimerende vierlingen denkbaar: L’avventura (1960), La notte (1961), L’eclisse (1962) en Il deserto rosso (1964).

In die laatste – Antonioni’s eerste kleurenfilm – dool je rond in een groene jas, contrasterend met je roodbruin geverfde, eigenlijk blonde haren of de felrode houten wanden van een hok waar zich een orgie zal afspelen. Gifgroen is je jas niet, daarvoor is de kleur te zacht, maar wel ‘giftig groen’, alsof die vervuild is door het even fraaie als vuige industriële landschap waarin je van tijd tot tijd dreigt te verdwalen. Il deserto rosso is weleens een proto-ecologische film genoemd; het is vooral een samengaan van schoonheid en smerigheid, een antinostalgische kritiek op een rücksichtsloos vooruitgangsgeloof waarin jouw personage, de gegoede Giuliana, tussen twijfels en angsten alle houvast verliest.

Bekend is het verhaal dat Antonioni de bomen die hij filmde wit liet schilderen en een grijze laag gaf aan uitgestald fruit waar jij ineengedoken naast zat. Het zegt veel over zijn obsessie met vormen, kleuren en landschappen. En met de plek die acteurs opgelegd krijgen in zijn beeldcomposities. Maar toch, zeker vandaag lijken die ingrepen, hoe expressief ook, nauwelijks te kunnen tippen aan jouw blik. Gejaagd. Angstig. Opgewonden. Verward. Wreed. Verveeld. Overlopend van leegte. Je lijkt te spelen met het beeld van de vrouw als hysterica, maar incarneert daarbij vooral het zoeken zonder vinden van de moderne mens.

In een screentest voor Il deserto rosso die deel uitmaakte van de tentoonstelling bij Bozar toon je een oefening in terneergeslagen kijken. De leegte van het burgerlijk bestaan is op je gelaat af te lezen. Antonioni, volgens de ondertitel van de expo ‘il maestro del cinema moderno’, komt af en toe in beeld om een lok haar te verleggen. De hand van de meester, weet je wel. De mistroostige indruk daar ruil je tijdens andere testopnames in voor vrolijke verleiding, een guitige blik, een hartverwarmende lach, leegte vervangen door verdieping. Uiteraard is je verschijning een projectie, van mij en zovele anderen, maar dan wel een die terugkeek. En hoe…

 

Ledoux, gepassioneerd archivaris

Op de honderdste geboortedag van Jacques Ledoux brengt het Belgische filmarchief CINEMATEK een ode aan hun oerconservator. Hoog tijd voor een terugblik op de verzameldrift die de basis legde voor een van ’s werelds belangrijkste filmarchieven.

Hoe fun(est) is De Funès?

De eerste tentoonstelling die de Brusselse bioscoop Palace presenteert, is er een die in Frankrijk stofwolkjes deed opwaaien. Tussen films, foto’s, kostuums en de deux-chevaux uit Le corniaud (1965) verschijnen trendy tributen aan Louis de Funès, dé driftkop van de Franse komedie.

 

 

Moeder van de subversieve vrouwenfilm

De Hongaarse pionier Márta Mészáros filmde een veelzijdig oeuvre bij elkaar. De voorkeur voor het banale en het understatement maakt haar films tot krachtdadige cinema, even persoonlijk als politiek.

Sergei Parajanov: magiër van de filmkunst

Sergei Parajanov was schilder, muzikant, collage-artiest en filmpoëet, een multigetalenteerd kunstenaar van Armeense afkomst. Na enkele onopgemerkt gebleven films maakte hij met het wild creatieve Shadows of Forgotten Ancestors grote indruk, die hij nog overtrof met The Colours of Pomegranates, weliswaar in een heel andere, al evenzeer creatieve tableaustijl.

 

 

Zwijg stil: vrouwen zijn niet van gisteren

De titel van Anke Brouwers’ prachtige, verstomming opwekkende boekdebuut Mooi zijn en zwijgen: de machtige vrouwen van de Amerikaanse stille film is misleidend. Wie verwacht dat het een biografie is over een aantal lang vergeten filmmaaksters en actrices, zal – hopelijk aangenaam – verrast zijn, want het is zoveel meer dan dat.