Met twee rugzakken naar school

De films van Ruth Beckermann hebben wel vaker iets ‘schools’: ze willen je iets bijleren. Over het naziverleden, over kinderpornoklassiekers, over het uiteenspatten van de Amerikaanse droom of in het geval van Favoriten over migratieachtergronden in de klas. Maar ten eerste blijkt wat Beckermann vertelt altijd iets dat in de gemiddelde school niet aan bod komt en, ten tweede, als het wel aan bod zou komen, zouden de studieboeken er niet in slagen om de emotionele of psychologische impact van de historische feiten uit te drukken. Beckermann vangt juist dat in de heel eenvoudige kaders die ze met haar camera zorgvuldig kiest.

Kaders die hier wagenwijd openblijven binnen de grenzen van een klaslokaal vol opgroeiende kinderen. In de Weense wijk Favoriten komen kinderen elke ochtend met twee rugzakken aan. Een gevuld met boeken en pennen en een met thuis en wereld in elkaar gevouwen. Want de meeste kinderen spreken thuis geen Oostenrijks Duits en velen zijn nieuw in het land. Kind zijn is sowieso complex, voor hen komt er nog wat bij (ze hebben vaak geen tijd om goed en wel kind te zijn). De vragen en stellingen die uit de vingertoppen van deze leerlingen rijzen zijn zwaar. De muren van de klas kaatsen als in een groot spiegelpaleis alles terug of keren de vragen om, en zo scheren ze rakelings langs de oren van juf en klasgenootjes.

Er is zoveel begrip nodig. Er moet zoveel gedeeld worden. Er zijn zoveel verschillende grenzen die onderzocht, afgebakend en afgebroken dienen te worden. Juf Ilkay is de hele dag in de weer met grenzen tussen jong en oud (wie hoort welke dingen wel of niet mee te maken), grenzen tussen het individu en de groep, grenzen tussen te veel en te weinig rekening houden met achtergrond, grenzen tussen leraar zijn en sociaal werker, tussen talen, methodieken, religies, seksen. En al die grenzen knetteren in de onverbiddelijke, eerlijke blik van kinderen die zich niet bewust zijn van welk kwaad in welke uitspraken schuilt. En hoe mama en papa het soms met de beste bedoelingen helemaal mis hebben. Of dat klasgenoten imiteren ook grenzen moet hebben. Dat het internet niet altijd gelijk heeft. De juf werkt door en stoomt haar leerlingen klaar voor een groter leven, zonder de grenzen van de klas. Dan mogen emoties al eens hoog oplopen, daar worden we allemaal rijker van.

Hier vind je de vertoningsdata van Favoriten op Film Fest Gent.